Sinh thời, Bác từng nói, viết và làm thơ rất nhiều. Trong bài viết này, chỉ xin dẫn chứng một số câu nói của Bác để thấy rằng: Lời của Bác, dù ở bất cứ giai đoạn nào cũng là lời của non sông…
Trong những ngày bị giam cầm tại nhà lao Tưởng Giới Thạch, Nguyễn Ái Quốc đã có những vần thơ, và không hẳn chỉ là thơ, mà đó là sự tự khuyên mình, đồng thời cũng là nguồn cổ vũ bạn tù phải can đảm vượt qua thử thách này:
“Thân thể ở trong lao
Tinh thần ở ngoài lao
Muốn nên sự nghiệp lớn
Tinh thần càng phải cao”
Sau khi trở về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng, mỗi mùa xuân đến, Bác không quên làm thơ chúc Tết gởi đến toàn thể đồng bào, đồng chí. Giọng người trầm ấm vang lên trong thời khắc giao thừa đã trở thành món quà tinh thần không thể thiếu của những người Việt Nam khi ấy. Nghe thơ Người, ai cũng thấy mình phải mạnh mẽ, phải đóng góp nhiều hơn cho cách mạng, cho đất nước. Nghe thơ Người, “vần thắng” như “vút lên cao”. 22 bài thơ chúc tết, chính là 22 lời kêu gọi hết sức thiêng liêng, tác động mạnh mẽ đến toàn dân, toàn quân. Thơ Bác thường là sự khen ngợi thành tích của một năm công tác và đề ra nhiệm vụ, phương hướng cho năm mới, động viên mọi người phấn khởi hăng hái tiến lên hoàn thành nhiệm vụ mới:
“Xuân về xin có một bài ca,
Gửi chúc đồng bào cả nước ta:
Chống Mỹ hai miền đều đánh giỏi,
Tin mừng thắng trận nở như hoa!”
(Thơ chúc tết Xuân Đinh Mùi - 1967)
Và, non sông Việt Nam đời đời không thể quên thời khắc thiêng liêng của ngày 02/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dõng dạc tuyên bố trước quốc dân đồng bào quyết tâm sắt đá: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy.”
Trải qua hai cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc chống thực dân, đế quốc, lời khẳng định ấy của Bác chính là hành trang, là nguồn cổ vũ, động viên toàn Đảng, toàn quân, toàn dân vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách để giành và giữ độc lập. Tuyên ngôn độc lập khẳng định ý chí sắt đá không gì lay chuyển nổi và đồng thời là triết lý nhân sinh vĩnh hằng của dân tộc Việt Nam được Chủ tịch Hồ Chí Minh phát hiện “Không có gì quý hơn độc lập tự do”. Tuyên ngôn là áng văn chính luận giàu chất trí tuệ, chứa đựng những tư tưởng cao đẹp, giàu giá trị nhân bản; không khô khan, lý trí mà giàu cảm hứng, không bi lụy, cảm thương, mà có giọng điệu hùng tráng quyết đoán, uyển chuyển, thuyết phục; cho thấy Chủ tịch Hồ Chí Minh có tầm nhìn xa về sự phát triển của lịch sử, có những dự báo thiên tài về tương lai của cách mạng cũng như quá trình hội nhập sâu rộng của cách mạng Việt Nam vào phong trào cách mạng thế giới.
Hay như “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” được Bác viết năm 1946: “Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ” đã nhanh chóng thấm sâu vào tâm khảm nhân dân ta, khơi dậy mạnh mẽ lòng tự hào, tự tôn dân tộc, truyền thống yêu nước, anh hùng bất khuất, kiên cường của nhân dân Việt Nam. Trong giờ phút Tổ quốc lâm nguy, tình thế hết sức hiểm nghèo “ngàn cân treo sợi tóc”, từng câu từng chữ trong lời kêu gọi kháng chiến thiêng liêng của Bác đã cho nhân dân ta có thêm quyết tâm, đoàn kết một lòng, đấu tranh bằng tất cả tinh thần và ý chí; vượt mọi gian nguy cho đến ngày toàn thắng.
Và, cho đến những ngày cuối đời, bác vẫn dành trọn cho dân, cho nước những lời căn dặn thiết tha đối với Đảng, với đoàn viên thanh niên, nhân dân lao động, thiếu niên nhi đồng, bạn bè quốc tế… Những lời trong Di chúc của Bác còn vang vọng mãi cho đến ngày hôm nay “Còn non, còn nước, còn người, thắng giặc Mỹ, ta sẽ xây dựng hơn mười ngày nay!”. Ước vọng cuối cùng của Người, mãi cho đến hôm nay và chắc chắn về sau nữa sẽ là mục tiêu, là động lực thôi thúc Đảng ta, nhân dân ta hướng đến, giữ gìn và phát triển: “Điều mong muốn cuối cùng của tôi là: Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới”.
Có thể khẳng định rằng, trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác, những lời nói, những bài viết của Người là nguồn sức mạnh tinh thần to lớn và là ánh sáng soi đường cho chúng ta đi đến chân trời mới - tươi sáng, độc lập, tự do. Lời của Bác, xuất phát từ trái tim yêu nước cháy bỏng, từ những đêm thức trắng đau nỗi đau dân nước. Nên, lời Bác luôn là những lời thiết tha, sâu sắc và trở thành triết lý, chân lý cho dân, cho nước Việt Nam.
Trân trọng thành quả cách mạng Việt Nam, trân trọng cuộc sống tự do, hạnh phúc hiện tại; càng thấy biết ơn và tri ân sâu sắc công lao của Người. Đảng và dân tộc ta sẽ mãi mãi đi theo tiếng gọi của Người, bởi tiếng Bác chính là lời núi sông giục giã, là những điều thật sự cần thiết phải làm để xây dựng, bảo vệ và kiến thiết nước nhà. Xin mượn lời bài hát “Tình Bác sáng đời ta” thay cho lời kết bài viết này: “…Ôi thiêng liêng tiếng bác nghe như lời Tổ quốc xuyên đêm tối, dắt đường ta tiến tới cho mưa tuôn, cho bom rơi dẫu có chết ta chẳng màng. Lời Bác chiếu lòng ta huy hoàng…”./.
Hoài Anh
([1]) Lời bài hát “Tình Bác sáng đời ta” - Diệp Minh Tuyền